Đưa ra quyết định nghề nghiệp đầu tiên là một bước ngoặt quan trọng của một bạn trẻ. Nó đánh dấu sự trưởng thành và sự bắt đầu của thời kỳ tự lập. Trong khi thế hệ Z ngày càng có khuynh hướng mong muốn được tự quyết định cuộc đời mình thì đa số phụ huynh vẫn cho rằng hỗ trợ con em mình để có thể đưa ra quyết định phù hợp nhất là trách nhiệm của phụ huynh. 5 điều dưới đây sẽ giúp phụ huynh có thể đồng hành cùng con một cách hoà hợp trong hành trình khám phá đưa ra lựa chọn nghề nghiệp đầu tiên,
Lắng nghe chủ động
Lắng nghe con là điều không thể thiếu khi đồng hành cùng con trong hành trình khám phá bản thân và định hướng nghề nghiệp. Hãy dành thời gian để nghe con chia sẻ về ước mơ, sở thích và kỹ năng của mình. Đừng vội phản bác hay đưa ra ý kiến cá nhân. Chỉ đơn giản là khuyến khích con chia sẻ và lắng nghe để có thông tin. Bạn có thể hỏi con về những việc làm con thấy thích thú hoặc chán nản, những mục tiêu mà con đang hướng đến và những hoạt động mà con thường xuyên tham gia, v.v. Điều này giúp bạn hiểu rõ hơn về con và có thể cùng con tìm kiếm những nghề nghiệp phù hợp với sở thích và kỹ năng của con.
Trò chuyện về chủ đề công việc
Thường xuyên trao đổi về các dự định nghề nghiệp giúp bạn và con nhìn sâu hơn vào những dự định, mong muốn của con hay cách thức để đạt được mục tiêu đó. Hãy cùng con tìm hiểu về những nghề nghiệp mà con quan tâm, cùng nhau tìm hiểu về những yêu cầu và kỹ năng cần thiết để theo đuổi nghề đó. Bạn có thể trao đổi với con về những điểm mạnh và yếu của mình và giúp con tìm cách phát triển những kỹ năng còn thiếu. Bạn có thể nhờ đến sự giúp đỡ của các chuyên gia hướng nghiệp tham gia vào quá trình tư vấn cho con.
Một vài câu hỏi gợi mở cho cuộc nói chuyện với con có thể là:
- Con nghĩ sao về công việc của ba mẹ?
- Con nghĩ công việc con chọn sẽ như thế nào?
- Con có biết ai làm công việc tương tự không? Con có được truyền cảm hứng bởi ai làm công việc tương tự không?
- Con nghĩ điểm mạnh của mình là gì?
- Còn con đang phân vân điều gì khi đưa ra quyết định?
- Khi nghĩ về tương lai của mình, điều gì khiến con sợ hãi và điều gì khiến con phấn khích?
Tạo cơ hội tiếp xúc với mạng lưới nghề nghiệp
Tạo cơ hội cho con tiếp xúc với người trong nghề là một bước quan trọng giúp con có thể tìm hiểu thêm về các nghề nghiệp và học hỏi kinh nghiệm từ những người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó. Hãy giới thiệu con với những người bạn, người thân hoặc những người đang làm việc trong lĩnh vực mà con quan tâm. Bạn cũng có thể tìm kiếm các sự kiện hoặc chương trình giới thiệu nghề nghiệp để con có thể gặp gỡ và học hỏi từ những người có kinh nghiệm.
Rèn luyện kỹ năng “Ra quyết định và Qiải quyết vấn đề“
Mong muốn được độc lập đưa ra các quyết định về nghề nghiệp và cuộc sống của thế hệ Z không phải là không hợp lý. Tuy nhiên để hạn chế tối đa các quyết định bồng bột, có thể gây hậu quả tai hại, điều tiên quyết là các con cần phải được rèn luyện kỹ năng ra quyết định hợp lý và biết cách giải quyết vấn đề hiệu quả.
Thông thường, khi con cái gặp khó khăn hay trở ngại, xu hướng đầu tiên của ba mẹ là chỉ bảo con phải làm gì. Mặc dù điều này giúp giải quyết được vấn đề trước mắt, nhưng con trẻ sẽ không học được gì từ ba mẹ. Hãy giúp con xây dựng kỹ năng bằng cách tạo ra những tình huống giả định và tìm cách giải quyết chúng cùng con. Bạn cũng có thể giúp con tìm kiếm những tài liệu hay nguồn thông tin hữu ích để con có thể tự tìm hiểu và đưa ra quyết định đúng đắn.
Cũng đừng bỏ mặc con hoàn toàn mà bạn có thể dẫn dắt hay khơi gợi con đưa ra quyết định hay giải pháp cho những khó khăn với những câu hỏi như:
- Theo con tại sao mọi thứ đã xảy ra theo hướng này?
- Con nghĩ con nên làm gì tiếp theo?
- Nếu làm như vậy thì chuyện gì sẽ xảy ra?
- Lần gần nhất con ở trong tình huống tương tự, con đã làm gì?
- Nếu đổi lại là một người khác đang gặp vấn đề này, con sẽ khuyên họ làm gì?
Hãy luôn là đồng minh của con
Cuối cùng, hãy là đồng minh của con trong hành trình khám phá và đưa ra quyết định nghề nghiệp đầu tiên. Hãy luôn sát cánh cùng con, tạo động lực và cùng con vượt qua những thử thách. Hãy luôn khuyến khích con và tin tưởng vào khả năng của con.
Bạn có thể cùng con tham gia các hoạt động tình nguyện, thực tập, hay các khóa học để con có cơ hội trải nghiệm và tìm hiểu thêm về nghề nghiệp mình quan tâm. Hãy tìm hiểu các phương cách hướng nghiệp cơ bản và cập nhật thông tin về thế giới nghề nghiệp tương lai mà con sẽ bước vào.
Hành trình luyện tập để có thể đưa ra quyết định nghề nghiệp đầu tiên phù hợp nhất với bản thân là một công việc cần nhiều thời gian, có nhiều thách thức nhưng cũng rất thú vị. Áp dụng những gợi ý trên, các bạn không những có thể giúp con tận hưởng cuộc hành trình và đưa ra quyết định đúng đắn cho tương lai của mình, mà còn làm gia tăng sự gắn kết, thấu hiểu lẫn nhau trong gia đình.
Khi cần sự hỗ trợ, phụ huynh và các em đừng ngần ngại liên hệ với SiF career. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và cung cấp các giải pháp khả thi và phù hợp nhất cho mỗi gia đình.
Chúc các bậc phụ huynh và con em một hành trình thành công và hạnh phúc trong tìm kiếm nghề nghiệp của mình!